JĄKANIE UPORCZYWE

Jąkanie uporczywe jest etapem w którym wycofanie objawów wymaga szeroko zakrojonych działań obejmujących psychoedukacją środowisko dziecka.1 Na tym etapie dzieci nie odbierają jąkania jako tego co robią ale jako część siebie. Co ważne jąkanie jest tym co, w pojęciu dziecka należy ukryć. Fakt, że pomimo podjęcia starań efekt często jest odwrotny do zamierzonego.  Prawdopodobne jest, że dziecko na tym etapie wybierze taktykę wycofania i zamilknięcia.

Objawy na tym etapie są zbliżone do tych z wcześniejszego etapu. Na ogół mają większe nasilenie i są bardziej widoczne. Nasilenie może mieć wymiar obiektywny – obserwowany przez rozmówców i subiektywny – osoby jąkające się mogą mieć przeświadczenie, że objawy są bardziej widoczne niż w rzeczywistości. Może wystąpić zatrzymanie wokalizacji (blok) na kilka sekund lub liczne powtórzenia dźwięków, słów czy fraz. Obserwowane są również przeciągania dźwięków. Bywa również tak, że objawy zewnętrzne jąkania uporczywego nie są widoczne. Dzieje się tak ponieważ osoba jąkająca się wypracowała system mówienia zastępczego, omijając trudne dla niej dźwięki. Część osób stosuje wtrącenia np. „no wiesz” ułatwiające wypowiedzenie dźwięku, który znajduje się po wtrąceniu. W tym okresie obserwuje się większą ilość  embolofazji. Jednym z objawów tego etapu jest napięcie mięśni – tonus, w trakcie mówienia. Często jest ono zauważalne dla słuchacza. Jest również duże prawdopodobieństwo występowania współruchów. Cechą charakterystyczną uporczywego jąkania jest zaburzony sposób oddychania.
Ukrywanie jąkania i związane z nim emocje to zasadnicza cecha jąkania uporczywego. Często uczucia związane z jąkaniem jak i samo jąkanie nie są uzewnętrznione. Osoba jąkająca nie przyznaje się do nich, czasami nawet sami przed sobą. Na tym etapie pojawia się uczucie rezygnacji oraz wyuczona bezradność. Efekty licznych prób (samodzielnych lub z udziałem terapeutów) poradzenia sobie z problemem jąkania. W tej fazie jąkania może mieć miejsce upatrywanie w jąkaniu powodu różnego rodzaju niepowodzeń, które w rzeczywistości nie są bezpośrednio z jąkaniem związane.1
Możliwe jest  płynne przechodzenie, cofanie się do fazy wcześniejszej lub nawet do całkowitego (niepłynność) okresowego (jąkanie na pograniczu, uporczywe jąkanie) wycofania się objawów

Poszczególne fazy niepłynności nie są objęte kryteriami wieku. Jednak można zaobserwować pewną zależność wiekową.

Etap „wczesna niepłynność” 3-6 lat, „jąkanie z pogranicza” 5-10 lat, „uporczywe jąkanie” - powyżej 11 rż.